Co zrobić z odłożonym kapitałem w czasach inflacji, nisko oprocentowanych lokat i trudnej sytuacji na giełdzie? W co zainwestować zgromadzone środki, by nie traciły na wartości wraz ze słabnącym złotym, a co więcej, generowały zyski? Warto poszerzyć horyzonty i zainteresować się inwestycjami alternatywnymi, takimi jak: dzieła sztuki i antyki, alkohole starzone, perły designu, klasyki motoryzacji, szlachetne kruszce, luksusowe torebki czy limitowane zestawy klocków Lego.  

Inwestycje

W nietypowych inwestycjach odnajdzie się zarówno początkujący, jak i zaawansowany inwestor. Zainwestowanie środków w wartościowe dobra materialne jest korzystne z kilku powodów. Po pierwsze, umożliwia dywersyfikację portfela. Wartość przedmiotów kolekcjonerskich w większości nie jest zależna od notowań na giełdzie – stanowią zabezpieczenie środków finansowych na wypadek załamania na rynku giełdowym. Inwestycje w cenne dzieła sztuki, antyki czy design dodatkowo mogą uatrakcyjnić wystrój naszego wnętrza. W dodatku kupione po okazyjnie niskich cenach przedmioty na targach staroci mogą być naprawdę wiele warte. Nabywanie przedmiotów kolekcjonerskich bardzo często przeradza się też w hobby. Zainteresowani tematem poszerzamy swoją wiedzę, jesteśmy bardziej świadomi, lepiej inwestujemy, co przekłada się na osiąganie większych zysków. 

Należy pamiętać, że opłacalność inwestycji zależy od jej stopy zwrotu, czasu oraz stopnia podejmowanego ryzyka. Poniżej kilka propozycji alternatywnego inwestowania i podpowiedzi, na co zwrócić uwagę, dokonując zakupu. 

Inwestycje w sztukę (malarstwo, grafikę, rzeźbę)

Jest to inwestycja uznawana za pewną, ponieważ, jak pokazuje rynek, uznane dzieła sztuki nie tracą na wartości, wręcz przeciwnie, sukcesywnie zyskują. Polski rynek prężnie się rozwija, przybywa galerii, antykwariatów i domów aukcyjnych. Pandemia nie wpłynęła niekorzystnie na sprzedaż, wręcz przeciwnie – zwiększyła ją. Na aukcjach padły wielkie rekordy – w 2021 roku rodzime działa sztuki zaczęły przekraczać próg 10 mln złotych. Przybyło osób inwestujących w sztukę, również zagraniczni kolekcjonerzy chętniej lokowali kapitał na polskim rynku sztuki. Od 2019 roku wolumen sprzedaży zwiększył się o ponad 100% w stosunku do lat ubiegłych, a obroty niezmiennie z roku na rok rosną. W 2021 roku obroty aukcyjne opiewały już na kwotę 634 mln zł. 

Jeśli nasz portfel nie pęka w szwach i nie stać nas na zakup topowych nazwisk artystów o ugruntowanej pozycji w świecie sztuki, warto skupić się na młodych twórcach. Chcąc dobrze zainwestować, powinniśmy zdobyć jak największą wiedzę na ich temat, czytać prasę branżową i raporty rynku sztuki, bywać na corocznych przeglądach najlepszych dyplomów organizowanych przez akademie sztuki. Autorzy wyróżnionych prac to osoby, które według ekspertów dobrze rokują na przyszłość. Warto śledzić ich karierę w kolejnych latach po opuszczeniu akademii. Szczególnym zainteresowaniem powinniśmy darzyć tych artystów, którymi interesują się również media, podejmują współpracę z uznanymi galeriami i mają ciekawy dorobek artystyczny – duże wystawy w Polsce i za granicą. Warto brać udział w aukcjach i śledzić ceny, jakie osiągają prace poszczególnych artystów dzisiaj w stosunku do tych osiąganych kilka lat wcześniej. Nabywając dzieło sztuki, bierz pod uwagę rozpoznawalność nazwiska twórcy i zainteresowanie, jakim cieszy się wśród potencjalnych nabywców, a także czas i miejsce powstania dzieła. Koniecznie sprawdź, czy jest ono podpisane i oryginalne – posiada certyfikat autentyczności wydany przez artystę, galerię lub dom aukcyjny, zadbaj też o dowód zakupu. Pod koniec 2022 roku Giełda Papierów Wartościowych planuje pilotażowe uruchomienie projektu Private Market, w ramach którego rozpoczną się pierwsze próby tokenizacji dzieł sztuki. To najlepszy dowód na to, że rynek sztuki ma jeszcze wiele do zaoferowania i warto na nim inwestować. 

Inwestycje w fotografię

Według ekspertów ceny, jakie osiąga polska fotografia, będą rosły. Obserwujemy wzrost zainteresowania fotografią wśród kolekcjonerów prywatnych, a także instytucji. Zyskuje ona równorzędne – z malarstwem czy grafiką – miejsce w sztuce. Warto więc już teraz zdecydować się na zakup prac rodzimych artystów za stosunkowo nieduże pieniądze – poniżej tysiąca euro. By dobrze inwestować, niezbędna jest wiedza, jakie elementy decydują o wartości fotografii. Można podzielić je na dwa obszary: sama fotografia i jej odbitka. Przy fotografii istotny jest status autora, umiejscowienie konkretnej pracy w jego dorobku. Przy odbitce należy brać pod uwagę informację na temat danego egzemplarza. Data wykonania fotografii oraz data powstania jej odbitki, format, edycja – ilość powstałych odbitek, technika wykonania (powinna być archiwalna), stan zachowania. Znamienne jest też to, czy i jak autor oznaczył pracę, oraz historia jej powstania. Zakupu fotografii należy dokonywać jedynie w pewnych miejscach, które zagwarantują oryginalność pracy i stosowną jakość. 

Inwestycje w alkohole: wina lub whisky

Inwestować można również w wina, rynek rokujący spokojnym wzrostem cen, który nadal jest dość niszowy. By z zyskiem lokować pieniądze w napój bogów, niezbędna jest wiedza, relacje, dużo czasu i znajomość języka anielskiego, aby móc przebierać w ofertach zagranicznych pośredników ułatwiających inwestowanie w trunek. Sercem inwestycji w wino jest Londyn, dostępne są też platformy internetowe pośredniczące w zakupie wina inwestycyjnego, np. Cavex czy Wine Owners. Rynek wina inwestycyjnego cechują duże tarcia transakcyjne i niska płynność. Trudno też jednoznacznie skategoryzować wino, które zdaje się być czymś pomiędzy surowcem (wino ze skrzynek), a przedmiotem kolekcjonerskim (unikatowe butelki). Licytowanie na aukcjach pojedynczych butelek to rzecz niełatwa i do tego droga. Zwyczajny inwestor powinien skoncentrować się na dużo prostszym i bezpieczniejszym inwestowaniu w skrzynki. Ogromnym atutem wina inwestycyjnego jest minimalne ryzyko spadków cen w dłuższym okresie czasu (10-15 lat). By dobrze zainwestować, nie ma sensu wydawać kilkaset euro za skrzynkę. Rozsądna i sensowna będzie już kwota powyżej 2 tysięcy euro. Po zakupie wina należy powierzyć jego przechowywanie wyspecjalizowanym firmom z dobrą renomą. Lokując pieniądze w wino, najbezpieczniej będzie postawić na klasykę, czyli na przykład te z Bordeaux. 

Kolejny alkohol będący dobrą inwestycją to whisky – cały czas zaliczająca duże wzrosty. Jej ceny szybują prawie nieprzerwanie w górę, po około 25% rocznie. Dostępne dane pokazują, że podaż nie nadąża z zaspokajaniem popytu. Oznacza to, że rynek szybko się nie nasyci. Chcąc ulokować pieniądze w whisky, można zdecydować się na zakup beczki, butelki albo udziałów w specjalistycznych funduszach. Warto śledzić indeksy – cieszące się największym szacunkiem – obrazujące zachowanie whisky jako aktywa inwestycyjnego. Będą to zestawienia przygotowywane m.in. przez firmę Rare Whisky 101 czy portal WhiskyStats.net. Dobrze jest też skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych doradców i pośredników. Inwestując na rynku whisky, najbezpieczniej jest kupować butelki z limitowanych serii, produkowane przez znane i cieszące się szacunkiem destylarnie. Najlepszą i najpewniejszą inwestycję będą stanowiły klasyczne szkockie single malty, takie jak Macallan, Dalmore, Bowmore czy Ardbeg. Zakup niezwykle rzadkich butelek, wypuszczonych przez małe i historycznie uznane destylarnie, może przynieść niebywałe stopy zwrotu. W dodatku przechowywanie whisky jest mniej kosztowne i łatwiejsze niż w przypadku wina.

Inwestycje w antyki i dobry design

Rynek antyków klasyfikowany jest jako jeden z najtrudniejszych i najbardziej wymagających. Niezbędne są tutaj znajomość działania jego mechanizmów, fachowa, wręcz ekspercka wiedza i umiejętności profesjonalnej wyceny przedmiotu. Inwestor chcący osiągnąć wyższy poziom wtajemniczenia, najczęściej musi zawęzić swoje zainteresowania do jednej tylko dziedziny, w której będzie się specjalizował, np. szkła artystycznego. Dokonując zakupu przedmiotu, bierzmy pod uwagę okres jego powstania i pochodzenie, czy jest to wyrób ze znaczącej polskiej lub europejskiej manufaktury, czyjego autorstwa jest to przedmiot, czy jest oryginalny i unikatowy, w jakiej ilości został wypuszczony na rynek – czy była to limitowana edycja, w jakim jest stanie, z jakich materiałów został wykonany, jaką pełni funkcję, czy ma wartość artystyczną, stanowi przykład prawdziwego rzemiosła. Nie mając pewności co do jakiejś rzeczy, dobrze jest zgłosić się do profesjonalistów wydających ekspertyzy i certyfikaty, mogących dokonać wiarygodnej wyceny. Zaopatrując się w antykwariatach, warto jest dowiedzieć się, czy osoby prowadzące je są członkami Stowarzyszenia Antykwariuszy i Marszandów Polskich. 

Podobnie sprawa wygląda, jeśli chodzi o współczesny design. Dobrze zaprojektowane przedmioty użytkowe, pochodzące od znanych projektantów mają potencjał inwestycyjny, szczególnie te wytwarzane jako edycje limitowane, kolekcjonerskie. Najlepszym dowodem na to jest nowa inicjatywa największego domu aukcyjnego w Polsce – DESA Unicum. W ramach projektu DESA Home Today, dziesięciu współczesnych twórców zaprojektowało wyjątkowe, dedykowane obiekty użytkowe do kolekcji oferowanej na desahome.pl. W czasach masowej produkcji ludzie szukają niepowtarzalności, przedmiotów o walorach artystycznych, ręcznie wykonanych z lokalnych i cennych surowców. Polskie wzornictwo zyskuje na wartości, coraz częściej jest nagradzane na międzynarodowych konkursach i przeglądach, staje się docenianym towarem eksportowym. Otwiera się też coraz więcej galerii i muzeów designu, tworzone są kolekcje współcześnie zaprojektowanych przedmiotów użytkowych, a te kultowe perły designu cały czas zyskują na wartości i osiągają coraz wyższe ceny na aukcjach. Okazuje się, że nawet luksusowe torebki od znanych projektantów, wypuszczone w seriach limitowanych, to akcesoria, których wartość cały czas rośnie. 

Jeśli zastanawiasz się jak lepiej zarządzać swoimi finansami to mamy dla Ciebie propozycję! Zyskaj kontrolę nad swoim budżetem już dziś!

Źródła: 

• https://rynekisztuka.pl/2019/12/31/poradnik-kolekcjonera-10-zasad-inwestowania-w-mloda-sztuke/
• https://rynekisztuka.pl/2022/07/21/przemiana-pokoleniowa-polski-rynek-sztuki/
• https://rynekisztuka.pl/2020/02/21/wywiad-katarzyna-sagatowska-rynek-fotografia-kolekcjonerska/
• https://strefainwestorow.pl/artykuly/inwestycje-alternatywne/20180820/jak-inwestowac-nietypowe-pomysly
• https://strefainwestorow.pl/wywiady/20171229/inwestowanie-w-wino
• https://strefainwestorow.pl/artykuly/wywiady/20180328/inwestowanie-w-whisky-svantesson
• https://label-magazine.com/dizajn/artykuly/wspolczesni-tworcy-zaprojektowali-wyjatkowe-obiekty-dla-desa-home