Warto mieć jasno określoną ścieżkę kariery, znać swoje cele i zaplanować krok po kroku poszczególne szczeble awansu – doradzamy studentom. Rzeczywistość bywa jednak bardziej skomplikowana. Nie zawsze możliwe jest otrzymanie pracy w wymarzonej firmie, zgodnej z wykształceniem i zainteresowaniami. W dodatku świat szybko się zmienia, zawody, które wykonywaliśmy kilka lat temu tracą na znaczeniu lub przestają istnieć, pojawiają się nowe oczekiwania i stanowiska. Czy zatem warto planować swoją karierę i jak ją budować w tak zmiennych warunkach?
Na początku była… presja!
Już studenci początkowych lat mierzą się z presją budowania przemyślanej ścieżki kariery. Z jednej strony chcieliby poszerzać horyzonty, cieszyć się młodością i czasem studenckiej beztroski, z drugiej mają świadomość, że na rynku pracy panują bezwzględne zasady. Trzeba poznać środowisko zawodowe wcześnie, być aktywnym i właściwie ukierunkowanym poprzez dobór odpowiednich pracodawców i obowiązków służbowych. Zadanie to utrudnia fakt, że realia gospodarcze zmieniają się jak w kalejdoskopie. Trudno przewidzieć, czy za 10 lat będzie zapotrzebowanie na dany zawód.
Ponadto nie każdy ma szczęście zrealizować w stu procentach postawione sobie cele zawodowe. Doświadczenie pracy ze studentami pokazuje, że wielu z nich nie myśli jeszcze poważnie o przyszłości zawodowej. Nie mają jasno sprecyzowanych oczekiwań, co do swojej kariery zawodowej, a duża konkurencja sprawia, że szybko zniechęcają się, bezskutecznie biorąc udział w skomplikowanych procesach rekrutacji.
Świat zmienia się w gwałtownym tempie. Stanowiska coraz bardziej specjalizują się, nieustannie rozwijają się technologie i powstają nowe idee biznesowe. Te czynniki będą kształtowały nowoczesny rynek pracy. Coraz bardziej istotna staje się elastyczność i interdyscyplinarność, czyli umiejętność łączenia wiedzy z wielu dziedzin. Planowanie ścieżki kariery w dzisiejszym świecie jest wyzwaniem.
Zróbmy porządek, by presja mogła zniknąć
Można jednak kierować się kilkoma zasadami, które z pewnością ułatwią to zadanie:
- Studia to za mało – nie warto poprzestawać tylko i wyłącznie na nauce, o ile nie marzy nam się kariera akademicka (wówczas jednak nie wystarczy zaliczanie przedmiotów, trzeba wykazać się ponadstandardową aktywnością naukową i osiągnięciami). Już od pierwszego roku warto podejmować praktyki studenckie, staże, brać udział w konkursach organizowanych przez firmy oraz udzielać się w kołach naukowych i organizacjach studenckich. Takie działania sprawiają, że odkrywamy swój potencjał, zainteresowania, preferencje zawodowe oraz sprawdzamy siebie w różnych sytuacjach. Przyszłemu pracodawcy pokazujemy, że jesteśmy zmotywowani, zaangażowani i zorientowani na rozwój.
- Praca tak, ale jaka? – warto, a nawet trzeba podejmować pracę zawodową, jednak jak najbardziej zbliżoną do branży, w której chcemy pracować. Powszechną praktyką studentów jest aplikowanie na wiele ogłoszeń, często na skrajnie różne stanowiska. Zebrane w ten sposób doświadczenia zawodowe, w kontekście planowania ścieżki kariery, mogą okazać się niespójne i mało wartościowe. Wykonywanie niezbyt ambitnych, dorywczych prac, nastawionych jedynie na finanse może okazać się pułapką. W ten sposób zaniedbujemy nie tylko studia, ale również rozwój kariery. Po zakończeniu edukacji nie mamy żadnego doświadczenia zawodowego, którym chcielibyśmy się pochwalić przed poważną firmą, co zrównuje nas z absolwentami, z pustym CV.
- Konsekwencja – jeśli nie otrzymaliśmy pracy w wymarzonej firmie, warto próbować dalej, niekoniecznie w firmach „z wielkiej piątki”. Jest wiele ciekawych organizacji, które oferują możliwości rozwoju, jednak nie inwestują w tzw. „employer branding” polegający na kreowaniu marki pracodawcy. Można zacząć przygodę zawodową od mniejszej firmy, gdzie poznamy specyfikę pracy i podstawowe obowiązki na danym stanowisku. Każde doświadczenie zgodne z naszym celem zawodowym, zaowocuje zwiększeniem wiedzy i kompetencji.
- Proaktywność – warto być czujnym, obserwować rynek i reagować na nowe trendy. Na przykład dobrą strategią młodego pracownika działu marketingu, który obserwuje dynamiczny rozwój rynku aplikacji mobilnych, będzie zdobywanie wiedzy w zakresie mobile marketingu i pozytywne zaskakiwanie przełożonych dużą wiedzą z tego zakresu. Pierwsza praca to doskonała okazja do pokazania swojej kreatywności, świeżego spojrzenia, nie ulegania stereotypom i ograniczeniom. Zdarza się, że to właśnie studenci i absolwenci są inicjatorami ciekawych pomysłów i zmian w firmie.
- Elastyczność – nie ulegajmy złudzeniu, że całe życie zawodowe spędzimy w jednej, wymarzonej firmie. Należy interesować się branżą i konkurencyjnymi markami, by w kryzysowym momencie szybko odnaleźć się w nowej sytuacji. Wartością jest poznawanie ludzi z branży (networking), a także otwartość na alternatywne ścieżki kariery, np. założenie własnej firmy i pozyskanie dotacji na ten cel. W miarę zdobywania doświadczeń zawodowych rośnie ekspertyza i świadomość możliwych do zrealizowania alternatyw.
Planowanie procentuje sukcesem
Planowanie własnej kariery to projekt, który studenci powinni rozpocząć już na wczesnym etapie studiów – od samego początku warto samodzielnie poznać rynek pracy i gromadzić doświadczenie zawodowe. Jest ku temu niemało okazji – pracodawcy coraz chętniej biorą udział w targach pracy, studenckich eventach czy prezentacjach firm na uczelniach. Różnorodne programy stażowe oraz organizowane w firmach programy praktyk stanowią doskonałą okazję, by zapoznać się ze specyfiką pracy w danej firmie czy w konkretnej branży. Pozwala to lepiej poznać potencjalnego pracodawcę i określić kierunki swoich poszukiwań.
