Zastrzeż swój numer PESEL – poczujesz się bezpieczniej. Nikt nie ukradnie twojej tożsamości i nie zaciągnie kredytu na twoje nazwisko. Ale pamiętaj, że z zastrzeżenie PESEL-u może mieć też zaskakujące konsekwencje.
Zastrzeż PESEL
Co do zasady – jestem fanką płatności kartą i rzadko mam przy sobie banknoty. Niestety wciąż nie wszystko można załatwić bezgotówkowo (choć z każdym rokiem jest coraz lepiej) i zdarza się tak, że gotówka jest niezbędna. I tym razem potrzebowałam gotówki, dlatego odwiedziłam swoją placówkę bankową, żeby wypłacić pieniądze. Kwota była nieco wyższa niż zwykle potrzebuję, więc tym razem umówiłam się na wypłatę u doradcy, a nie w bankomacie. Jakież było moje zdziwienie, kiedy doradca w placówce stwierdził, że nie może wykonać takiej operacji. I tu mnie zatkało. Jak to? Dlaczego? Czy zrobiłam coś źle? A może mam za mało pieniędzy? Okazało się, że problemem nie jest mój stan konta, tylko nieświadomość i zapominalstwo.
Bez PESELu, bez pożyczki
– Ma pani zastrzeżony numer PESEL – wyjaśnił doradca. – Dlatego nie mogę wypłacić kwoty, o którą Pani zawnioskowała. Mogę wydać pani mniej.
No tak, rzeczywiście. Zastrzegłam numer PESEL i nie sprawdziłam, z czym to będzie się wiązać. A ograniczeń jest całkiem sporo. Osoby z zastrzeżonym numerem PESEL nie mogą wypłacić kwoty wyższej niż trzykrotność minimalnego wynagrodzenia, czyli obecnie 12 726 zł. Po zastrzeżeniu klient (ani nikt w jego imieniu) nie otworzy nowego rachunku bankowego, nie weźmie kredytu ani pożyczki. Nie można kupować na raty, podpisać aktu notarialnego dotyczącego nieruchomości, a nawet otrzymać kopii swojej karty SIM. Ograniczenia są również w przypadku kupowania z opcją płatności odroczonych.
I co teraz? Z jednej strony chcę mieć zastrzeżony PESEL, bo chroni to przed kradzieżą tożsamości i wykorzystaniem moich danych przez nieuprawnioną osobę. Z drugiej strony chciałabym bez ograniczeń móc korzystać chociażby z opcji płatności odroczonych… Na szczęście znalazłam wyjście z tej sytuacji. Dalej będę miała zastrzeżony numer PESEL, ale na przyszłość nie dam się zaskoczyć i będę pamiętać, że np. przy załatwianiu niektórych spraw w banku czy innych instytucjach, muszę wcześniej cofnąć zastrzeżenie PESEL i zastrzec go ponownie już po załatwieniu sprawy.
Ślub? Nie ma problemu
Zastrzeganie PESEL ma chronić osoby prywatne przed finansowymi skutkami kradzieży tożsamości, w związku z tym nie dotyczy wielu sytuacji codziennych czy formalnych. Mimo zastrzeżenia możemy jak najbardziej nadal używać go w załatwianiu spraw urzędowych (np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów), w czasie wizyt u lekarza, czy przy wykupywaniu recepty w aptece. Nie będzie problemu z udziałem w wyborach ani w czasie podróży (np. przy przekraczaniu granicy, lataniu samolotem czy kupowaniu biletów). Całkiem spokojnie można również wykonywać czynności służbowe (np. podpisywać umowy w pracy).
Zastrzegaj i cofaj
Numer PESEL można zastrzegać i cofać zastrzeżenie bez żadnych opłat. Trzeba tylko pamiętać, że pomiędzy kolejnymi zmianami potrzebne jest 30 minut przerwy. PESEL mogą zastrzec wszystkie osoby pełnoletnie, którym taki numer został nadany. Można to zrobić w aplikacji mObywatel, na stronie mObywatel.gov.pl lub osobiście w urzędzie gminy.
