Branża szkoleniowa w Polsce rozwija się dynamicznie. Coraz więcej organizacji posiada osobne budżety szkoleniowe, obejmujące nie tylko szkolenia obowiązkowe, typu BHP, ale również różnego rodzaju szkolenia miękkie. Dziś na rynku jest coraz więcej certyfikowanych trenerów, którzy ukończyli szkoły trenerskie i mają bogate doświadczenie w organizacji i prowadzeniu szkoleń, czy warsztatów. Jednocześnie firmy coraz częściej poszukują osób o specyficznych kompetencjach. Co może być wyróżnikiem dla trenera?
Kim jest współcześnie dobry trener? Charakterystyka może być nieskończona. Poniżej przytoczono kilka, najważniejszych trendów.
Praktyk
Dziś już nie wystarczy w CV
trenerskim wpisać godzin zrealizowanych szkoleń. Stanowią one pewną wartość,
jednak coraz częściej liczy się również rzeczywiste doświadczenie zawodowe w
obszarze eksperckim tj. lata pracy jako menedżer czy specjalista w danej
dziedzinie. Trenerzy podczas szkoleń zbierają informacje o doświadczeniach,
emocjach, problemach uczestników warsztatów z rzeczywistości zawodowej.
Przejmują je na użytek kolejnych warsztatów do dyskusji grupowych czy case
study. Budowanie autorytetu u grupy szkoleniowej coraz częściej odbywa się
jednak przez wspólnotę doświadczeń. Nie wystarcza już podanie przykładu z innej
organizacji. Dobrze widziane jest podzielić się własnymi doświadczeniami,
emocjami, trudnościami i wskazać
na konkretne rozwiązania danej sytuacji problemowej.
Współcześni uczestnicy szkoleń,
zwłaszcza kadra menedżerska, są dziś dobrze wyedukowani i mają bogate
doświadczenie (w tym międzynarodowe). Oczekują podobnego poziomu od trenerów,
coachów i mentorów. Stąd zarówno organizacje, jak i firmy szkoleniowe coraz
uważniej śledzą ścieżki zawodowe swoich ekspertów. Do szkolenia
z zakresu komunikacji w procesie zmiany, firma szybciej dziś zatrudni młodego
stażem trenera – menedżera zespołów w różnych organizacjach, niż doświadczonego,
certyfikowanego trenera psychologa bez doświadczenia w pracy tego typu.
Kryterium wyboru jest różnica w doświadczeniu. Pierwszy przeżył/ wprowadzał/być
może promował zmiany w swoich firmach, drugi, często tylko słyszał o zmianach
od uczestników swoich warsztatów.
Kosmopolita
Współczesny trener powinien na własnej skórze doświadczyć specyfiki relacji w międzynarodowej pracy projektowej, czy budowania tolerancji i otwartości na różnorodność w zespole. Nie chodzi tylko o to, że ma do czynienia z nowym typem uczestnika szkoleń, ale w praktyce powinien znać narzędzia do zarządzania, komunikowania i codziennego radzenia sobie z nowymi procesami organizacyjnymi. Uczestnikami grup szkoleniowych oraz zleceniodawcami projektów doradczych są coraz częściej obcokrajowcy, dlatego również znajomość języków obcych jest istotna.
Trendy w zakresie rekrutacji
pracowników – poliglotów oraz zagranicznych inwestycji
w Polsce wskazują, że coraz częściej na szkoleniach będzie się mówiło w języku:
hiszpańskim, niemieckim czy rosyjskim. Niezmiennie koniecznym jest płynna
znajomość języka angielskiego. Angielski jest bowiem językiem biznesu.
Kreatywny działacz
Dziś firmy potrafią dużo inwestować w rozwój pracowników. To powoduje, że przeciętny pracownik (a przynajmniej ten, którego rozwój jest funkcją wzrostu biznesowego organizacji) jest uczestnikiem wielu szkoleń. Jego „gust” odnośnie jakości szkoleń
i ekspertów jest coraz bardziej ukształtowany. Trudno go zaskoczyć, trudno go usatysfakcjonować.
Jednocześnie wśród firm szkoleniowych obserwuje się wyrównanie poziomu jakości prowadzonych projektów szkoleniowych. Zaczynają one konkurować ze sobą na poziomie kreatywności.
Kreatywność może być obecnie kluczową funkcją sukcesu praktyki trenerskiej. Zawiera się ona w:
- proponowaniu unikalnych idei, koncepcji, pomysłów do zarządzania potrzebami rozwojowymi w organizacji – rozwiązaniem nie są już tylko pojedyncze szkolenia lub szkolenia tradycyjne;
- łączeniu tradycyjnych i nowoczesnych narzędzi analizy obszarów wymagających doskonalenia – diagnoza potrzeb nie sprowadza się dziś wyłącznie do rozmowy telefonicznej z HR;
- wykorzystaniu,
a przede wszystkim autorskim kreowaniu niebanalnych narzędzi pracy z grupą:
spotkania warsztatowe to nie tylko burza mózgów, case study
i dyskusja. - budowaniu unikalnych rozwiązań pod konkretne potrzeby rozwojowe – kopiowanie rozwiązań z innych firm nie wchodzi w grę;
- myśleniu o szkoleniach jako elementach strategii personalnej, a nie epizodach rozwojowych – szkolenia coraz rzadziej mają formę akcydentalną;
- zdolności myślenia systemowego o procesach rozwojowych – obszary szkoleń, podobnie jak działy firm są ze sobą powiązane, eksperckość trenera nie kończy się wyłącznie na jednym obszarze, w którym jest wyedukowany/doświadczony;
- zdolności do wykorzystywania rozwiązań i metodyk z różnych dziedzin zawodowych – mapować procesy można nie tylko na produkcji;
- potrzebie do samorozwoju zgodnie z nowoczesnymi trendami biznesowymi;
- myśleniu biznesowym w proponowanych rozwiązaniach – ewaluacja wdrożonych działań powinna mieć dziś charakter bardziej ilościowy niż jakościowy.
Jeszcze niedawno praca
trenera zaczynała się wraz z ukończeniem szkoły trenerskiej czy studiów
podyplomowych w tej tematyce. Dziś, certyfikat nawet zagranicznej szkoły
trenerskiej jest mile widzianym dodatkiem, ale nie gwarantem sukcesu
na zmieniającym się rynku.
Miarą wartości współczesnego trenera może być zatem jego doświadczenie zawodowe (nie tylko trenerskie), kosmopolityzm czy kreatywność. Następnie zdolność
do elastyczności w kontekście potrzeb usługodawców, umiejętność komponowania
i realizowania szkoleń wirtualnych (e-learning), kompetencje do radzenia sobie z coraz bardziej złożonymi problemami szkoleniowymi; praca w różnorodnych zespołach eksperckich (w tym międzynarodowych), certyfikacja w zakresie metod analizy potencjału pracowniczego (np. narzędzi psychometrycznych). Bezdyskusyjnie
i od początków roli trenerskiej wymagana jest łatwość i dynamika w procesie prowadzenia szkolenia, potrzeba dzielenia wiedzą, wykorzystywanie różnorodnych metod pracy, samodoskonalenie czy entuzjazm w prowadzonych działaniach rozwojowych.
Przekucia wskazanych zdolności na konkretne efekty szkoleniowe nie zdoła opisać żadne CV trenerskie. Zaświadczyć może tylko praktyka trenerka, zadowoleni uczestnicy szkoleń i zleceniodawcy projektów.
