Wydawać by się mogło, że nasza edukacja kończy się wraz z momentem opuszczenia szkoły czy odebrania dyplomu z uczelni wyższej. W rzeczywistości uczymy się jednak przez całe życie, także już jako dorośli – czy to podnosząc kwalifikacje w pracy, czy poszerzając wiedzę dla własnej satysfakcji i z ciekawości. Co zrobić, aby nauka nie była żmudnym procesem, a za to szybko przynosiła rezultaty? Sprawdź kilka naszych sposobów na efektywne uczenie się!

Wielu z nas nauka może kojarzyć się z wkuwaniem na pamięć nudnych formułek w szkole, które wylatują z głowy zaraz po napisaniu egzaminu. Jako dzieci rzadko myśleliśmy o tym, aby wiedza została z nami na dłużej. W życiu dorosłym widzimy jednak, że takie podejście mija się z celem, i zależy nam na czymś zupełnie odwrotnym.

Proces uczenia się i zapamiętywania informacji

Sam proces nauki jest bardziej złożony – nie polega na bezmyślnym powtarzaniu definicji, ale na przyswajaniu nowych informacji, rozumieniu ich, zapamiętywaniu, a później także umiejętnym wykorzystaniu ich w praktyce.

Nasz umysł zapamiętuje daną informację w czterech następujących krokach:

• Uwaga – w sposób świadomy wychwytujesz informację,
• Kodowanie – informacja zostaje przesunięta do pamięci krótkotrwałej i pozostaje tam na zaledwie kilka sekund lub do pamięci roboczej, gdzie jest przechowywana do 20 minut,
• Przechowywanie – przekazanie informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej, czyli zapamiętanie informacji,
• Wydobywanie – czyli późniejsze powracanie do danej informacji.

Masz wrażenie, że jako dziecko łatwiej było Ci przyswajać nową wiedzę, a teraz to jesteś już za stary na naukę? Prawdą jest, że komórki mózgowe u małych dzieci są nawet kilkukrotnie bardziej aktywne niż u dorosłych. Jednak mózg to taki sam mięsień jak każdy inny i możesz go ćwiczyć w każdym wieku. Odpowiednio dobrane techniki zapamiętywania i trenowanie mózgu w celu poprawienia koncentracji to klucz do skutecznej nauki!

Jak dobrać metodę uczenia się do swoich predyspozycji?

Aby nauka przynosiła jak najlepsze efekty w szybkim czasie, powinieneś dobrać metodę uczenia się do tego, jakim typem jesteś: wzrokowcem lub słuchowcem. Jeżeli już od szkolnych lat zauważyłeś, że łatwiej zapamiętujesz tekst, który masz przed oczami, albo informacje wyróżnione kolorem, to znak, że jesteś wzrokowcem. Najlepiej sprawdzą się więc u Ciebie obrazki i schematy oraz stosowanie kolorowych długopisów lub karteczek. Jeżeli jednak od zawsze lepiej przyswajałeś tekst mówiony, a więc jesteś słuchowcem, dobrą metodą dla Ciebie będzie powtarzanie materiału na głos, słuchanie audiobooków czy nagrań. Dla osób w typie kinestetyka najlepsze będzie połączenie nauki z ruchem, a więc słuchanie podcastów, np. podczas jazdy na rowerze czy uczenie się i jednoczesne chodzenie po pokoju.

Jak wytrenować umysł, aby był jeszcze lepszy w zapamiętywaniu informacji? Z pomocą przychodzą mnemotechniki!

Mnemotechniki, czyli techniki zapamiętywania

Jako mnemotechniki określa się ogólnie sposoby ułatwiające zapamiętywanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji. Przydadzą Ci się nie tylko do nauki przed egzaminem czy przyswajania nowej wiedzy, ale także w życiu codziennym do zapamiętywania list zakupów, numerów telefonów czy haseł. Ich atutem jest aktywizowanie zarówno lewej półkuli mózgu, odpowiedzialnej za logiczne myślenie, jaki i prawej półkuli, której domeną jest kreatywność i wyobraźnia. Wpływa to na trwałe zapamiętywanie informacji.

Wiedząc już, czy jesteś typem wzrokowca, czy słuchowca, z łatwością dopasujesz do siebie wybrane z werbalnych i wizualnych metod zapamiętywania.

Wizualne techniki zapamiętywania

• Mapa myśli – przedstaw informacje w sposób graficzny, umieszczając kluczowe treści w centrum kartki, a dodatkowe informacje dookoła nich, tworząc odgałęzienia od głównego tematu. Świetnie sprawdzą się tutaj rysunki, kolorowe flamastry, różnego rodzaju zdobienia wyrazów (ramki, podkreślenia, itd.)
• Fiszki – zapisz na kolorowych karteczkach informacje, których chcesz się nauczyć i umieść je w różnych miejscach w mieszkaniu: nad łóżkiem, obok biurka, na lustrze w przedpokoju. Fiszki przydadzą się w nauce trudnych pojęć, definicji czy słówek z języka obcego. Warto różnicować kolory karteczek w zależności od danej kategorii pojęć.
• Technika loci (pałac pamięci) – metoda ta polega na zapamiętywaniu informacji poprzez wyobrażanie ich sobie i lokowanie w znanej sobie przestrzeni (np. w domu) w określonych miejscach (np. w pokoju, przy oknie, w szufladzie).
• Łańcuchowa Metoda Skojarzeń – tworzenie opowieści wykorzystującej kluczowe słowa, służącej do zapamiętania całej listy złożonej z wielu elementów. W technice ŁMS poszczególne elementy łączy się w pary, tworząc tym samym łańcuch skojarzeń. Im bardziej abstrakcyjna, zabawna i szczegółowa historia, tym bardziej zapadnie Ci ona w pamięć.

Werbalne techniki zapamiętywania

• Akronimy – użyj pierwszej litery każdego słowa, którego musisz się nauczyć, w celu utworzenia akronimu, który będzie łatwiejszy do zapamiętania.
• Rymowanki – ułożenie rymowanki to jedna z najłatwiejszych technik zapamiętywania. Pewnie wciąż jeszcze pamiętasz wierszyki ze szkoły, których się uczyłeś!
• Śpiewanie – wymyśl wpadającą w ucho melodię i wyśpiewuj informacje do zapamiętania w rytm tej melodii. Zobaczysz, jak treści szybko zapadną Ci w pamięć!
• Powtarzanie – słuchając webinaru lub czytając książkę, notuj informacje do zapamiętania, a następnie powtarzaj je na głos. Rób to swoimi słowami, parafrazuj, streszczaj – unikniesz w ten sposób bezmyślnego powtarzania zdań, których nie rozumiesz. Powtarzanie na głos znacznie przyspiesza proces zapamiętywania. Możesz także opowiedzieć któremuś z domowników, czego właśnie się nauczyłeś – to także jedna z form utrwalania wiedzy. Pamiętaj przy tym, że Twój mózg też potrzebuje odpocząć, dlatego rób przerwy i rozkładaj powtórki w czasie.
• Organizowanie informacji: grupowanie (dzielenie dużej porcji materiału na kategorie, np. słówka z języka obcego dotyczące podróży, domu lub pracy), porcjowanie (rozbijanie danych na mniejsze części, a następnie grupowanie ich w wygodny do zapamiętania sposób, np. ciąg cyfr w numerze telefonu zapisany trójkami) i porządkowanie (układanie szeregu danych według jakiejś zasady, np. alfabetycznie)

Twoja nauka będzie jeszcze bardziej efektywna, jeżeli oprócz powyższych technik zapamiętywania wprowadzisz w życie jeszcze kilka prostych nawyków.

Pozbądź się rozpraszaczy

Zadbaj o to, by w pomieszczeniu, w którym się uczysz, był porządek, odpowiednie oświetlenie i cisza. Wyłącz na ten czas sprzęty, których nie potrzebujesz do uczenia się, oraz media społecznościowe. Przekąski miej pod ręką, aby nie musieć chodzić co chwilę do kuchni.

Ucz się systematycznie małymi partiami

Uczenie się po kilka godzin non stop sprawi, że Twój umysł się zmęczy, a w efekcie i tak nie zapamiętasz wszystkiego, czego próbujesz się nauczyć. Zamiast tego podziel materiał na mniejsze części i poświęć każdego dnia pół godziny na systematyczną naukę. Efekty będą dużo lepsze!

Rób odręczne notatki

Według badań informacje, które notujesz odręcznie, szybciej zapadną Ci w pamięć. Zwłaszcza jeśli notatki będziesz robił w różnych kolorach i korzystał przy tym z fiszek. Twój mózg mimowolnie będzie przyswajał notowane informacje, a zarazem wykorzystasz technikę powtarzania. Nie bój się także podkreślać ważnych fragmentów w książkach czy robić na marginesach notatek.

Stwórz harmonogram nauki

Obojętnie, czy uczysz się do zaplanowanego egzaminu, czy dla siebie samego w czasie wolnym – ustal deadline na opanowanie danego materiału. Podziel go na mniejsze części i rozpisz w kalendarzu konkretne daty, do których chcesz zdobyć daną wiedzę, i jakie związane z tym zadania wykonasz każdego dnia. Planuj naukę w porach, gdy Twój umysł jest najbardziej wydajny.

Zadbaj o dobrą kondycję swojego organizmu

W efektywnym uczeniu się kluczowa będzie umiejętność koncentracji. Dotleniony i wypoczęty umysł to umysł szczęśliwy i wydajny, a zatem zdolny do nauki. Zadbaj o dobry, zdrowy sen i codzienną dawkę ruchu na świeżym powietrzu, a także wspieraj swój organizm dietą bogatą w witaminy i składniki odżywcze. Miej zawsze pod ręką szklankę wody – właściwe nawodnienie poprawia koncentrację.

Nastaw się pozytywnie do nauki

Szkoła i widmo niezapowiedzianych kartkówek czy kolokwiów na studiach potrafi skutecznie zaszczepić w nas niechęć do samego procesu nauki, który zaczynamy traktować jako przykry obowiązek. Pamiętaj, że zawsze uczysz się dla samego siebie – czy to jeszcze w szkole, czy dokształcając się jako pracownik. Zdobywając nową wiedzę, pracujesz na swoją przyszłość i poszerzasz kompetencje, dlatego podejdź do nauki z pozytywnym nastawieniem jako do czegoś, co chcesz, a nie musisz zrobić i co zaprocentuje w przyszłości.

Wprowadzenie w życie kilku sposobów na efektywne uczenie się i technik zapamiętywania sprawi, że sam proces przyswajania wiedzy będzie przebiegał sprawniej i stanie się przyjemniejszy, a Ty z łatwością opanujesz nowy materiał!

Źródła:

https://asana.com/pl/resources/memorization-techniques

https://eduspace.edu.pl/jak-sie-uczyc-zeby-sie-nauczyc-efektywna-nauka-w-7-krokach/