Po czym poznać, że warzywa i owoce są dobre? Która mąka będzie lepsza? Jak wybrać nową zabawkę, albo słuchawki do telefonu? Mądre robienie zakupów wcale nie jest tak oczywiste, jakby się mogło wydawać. Jest jednak kilka sztuczek, które pomogą Ci lepiej wydawać pieniądze w sklepach!
Czym są mądre zakupy (ang. smart shopping)?
Mądre zakupy są bardzo ważną częścią zarządzania budżetem domowym. Zarobione i zaoszczędzone pieniądze ostatecznie wydajemy na potrzebne nam rzeczy, jednak powinniśmy robić to w sposób przemyślany, aby nie obciążać budżetu domowego.
Etap 1: planowanie
- Przygotuj listę zakupów. Zacznij od rzeczy niezbędnych, bez których nie możesz się obejść, jak np. jedzenie, mydło czy pasta do zębów. Pozostałe rzeczy dopisz pod spodem – dzięki temu przyzwyczaisz się do kupowania w pierwszej kolejności rzeczy niezbędnych. Lista powinna być jak najdokładniejsza; jeżeli chcesz kupić Oreo, zastanów się, czy będzie Ci potrzebne także mleko. Sprawdź co już masz w domu, a czego faktycznie brakuje i dopiero na tej podstawie przygotuj swoją listę. W sklepie kupuj wyłącznie rzeczy, które znajdują się na liście – staraj się nie ulegać impulsom.
- Nie ulegaj reklamie. Planowanie zakupów (na podstawie tego co masz już w domu) przed wyjściem do sklepu pozwoli Ci lepiej panować nad impulsami.
- Sprawdź ceny i opinie w internecie. Zanim wybierzesz się do sklepu, porównaj ceny przedmiotów których potrzebujesz w kilku miejscach (np. Allegro, Amazon, Ceneo). Zwróć uwagę także na opinie osób, które taki przedmiot już posiadają – czy są one pozytywne czy negatywne?
- Ustal limit wydatków. Planując Zeszyt Wydatków ustal ile maksymalnie chcesz i jesteś w stanie wydać każdego miesiąca. Na zakupach nie przekraczaj tego limitu – kupuj mniej lub szukaj i porównuj ceny, aż uda Ci się znaleźć coś, co mieści się w Twoim budżecie i spełnia Twoje wymagania.
- Rób zakupy z rodzicami. Przyjrzyj się jak Twoi rodzice planują budżet oraz jak wydają pieniądze na zakupach. Zapytaj dlaczego wybrali ten konkretny produkt, albo dlaczego nie kupili czegoś dodatkowego. Zwróć uwagę na kolejność w jakiej robią zakupy (na przykład, może napoje i mrożonki kupują na samym końcu, żeby nie obciążać koszyka i nie rozmrażać rzeczy, które powinny być przechowywane w zimnie?).
- Nie rób zakupów, jeżeli jesteś zmęczony i/lub głodny. Dzięki temu będzie Ci łatwiej zapanować nad impulsami i nie podejmiesz nieprzemyślanych, pośpiesznych decyzji.
Etap 2: zakupy
- Nie rób zakupów z nudów. Jeżeli spotykacie się z rówieśnikami w galerii handlowej, z pewnością zobaczycie wiele rzeczy, które każdy z Was chciałby mieć. Zamiast tego rozważcie spotykanie się w innym miejscu – na dworze, u kogoś w domu, na boisku.
- Trzymaj się listy zakupów. Zapisuj na niej ceny każdego produktu, aby upewnić się, że wystarczy Ci pieniędzy. Staraj się nie wkładać do koszyka rzeczy, których nie planowałeś kupić i nie wychodź poza limit wydatków na ten miesiąc.
- Porównaj ceny. Na tagach cenowych (karteczkach z cenami, które widzisz na półkach w sklepie) zazwyczaj podana jest cena za kilogram. W ten sposób szybciej porównasz zawartość poszczególnych opakowań, w stosunku do ich ceny. Poza wielkością opakowania i ceną, zwróć też uwagę na skład i jakość. Tańsze produkty mogą mieć uboższy, a czasem wręcz szkodliwy skład; z kolei drogie produkty niekoniecznie muszą być lepsze od tańszych odpowiedników. Złota zasada brzmi: nie ufaj opakowaniom i reklamom, zawsze porównuj skład i zawartość.
- Sprawdzaj także dolne i górne półki sklepowe. Właściciele sklepów umieszczają na linii naszego wzroku te produkty, na których zakupie im najbardziej zależy. To oznacza, że dolne i górne półki często oferują tańsze rzeczy i okazje.
- Porozmawiaj ze sprzedawcą. Jeżeli nie jesteś pewien który produkt wybrać, albo czy droższy przedmiot jest wart swojej ceny, poszukaj kogoś, kto pracuje w sklepie i zapytaj go o poradę.
- Bądź asertywny. Nie bój się mówić “nie”, zarówno reklamom, jak i sprzedawcom.
- Kupuj na wyprzedażach. Wyprzedaże są świetnym sposobem na zaoszczędzenie pieniędzy, szczególnie jeśli kupujesz droższy przedmiot. Pamiętaj jednak, aby przed zakupem zastanowić się, czy naprawde potrzebujesz właśnie tej rzeczy – nie kupuj jej tylko dlatego, że jest na wyprzedaży!
- Zapytaj o zniżki. Jeżeli zobaczysz coś, co Ci się spodoba, zapytaj sprzedawcę czy i kiedy ta rzecz znajdzie się na promocji.
- Nie kupuj prezentów na ostatnią chwilę. Jeżeli planujesz zakup prezentów odpowiednio wcześniej, możesz trafić na atrakcyjną przecenę, która pozwoli Ci zaoszczędzić. Jeżeli kupujesz na ostatnią chwilę i nie możesz znaleźć niczego odpowiedniego, możesz w desperacji wydać więcej niż początkowo planowałeś.
- Jeżeli możesz, nie kupuj w galeriach handlowych. Ceny w galeriach są zazwyczaj wyższe, niż w mniejszych sklepach.
- Zatrzymaj rachunek. Jeżeli kupiłeś coś, co jest uszkodzone, nie działa lub czego po namyśle jednak nie będziesz potrzebować, możesz zwrócić taką rzecz do sklepu – potrzebujesz jednak do tego rachunku.
Znasz już podstawy mądrego kupowania – gratulacje! Czas na nieco bardziej zaawansowane porady.
Jak mądrze kupować ubrania?
- Kupuj w outletach. Dzięki temu kupisz markowe rzeczy po okazyjnych cenach.
- Kupuj w dyskontach. Nie wszystkie rzeczy, które posiadasz muszą mieć logo znanego projektanta. Podstawowe rzeczy takie jak paski, skarpetki czy podkoszulki możesz kupić w tańszych sklepach, dzięki czemu będziesz w stanie pozwolić sobie na więcej droższych dodatków.
- Kupuj w sklepach z używanymi ubraniami. Nie tylko wydasz mniej, ale także będziesz bardziej proekologiczny i pomożesz zadbać o środowisko naturalne. Lumpeksy, bo tak nazywamy sklepy z ubraniami używanymi, są kopalnią wspaniałych ubrań, które będą niepowtarzalne i oryginalne – musisz tylko wiedzieć jak ich szukać i być cierpliwym.
- Stawiaj na jakość i wytrzymałość. W przypadku kurtek, płaszczy czy butów często lepiej zapłacić więcej za jakość i cieszyć się zakupem przez następne kilka-kilkanaście lat, niż kupić tańszą rzecz, która przetrwa tylko jeden sezon.
Jak mądrze kupować produkty spożywcze?
- Świeższe produkty zazwyczaj są trzymane z tyłu półek sklepowych (np. mleko z dłuższą datą przydatności do spożycia).
- Zawsze sprawdzaj czy jajka w opakowaniu nie są pobite. Wystarczy, że otworzysz pudełko i spróbujesz lekko poruszyć każde z jajek; jeżeli którekolwiek z nich jest przyklejone do pudełka, to znaczy, że najprawdopodobniej się wcześniej stłukło.
- Kupuj na wagę. Produkty bez opakowań (np. sery, mięso, makaron, wiórki kokosowe, ziemniaki) są zazwyczaj tańsze, a do tego bardziej przyjazne środowisku. Pamiętaj tylko o zabraniu na zakupy własnych pojemników lub worków, zamiast korzystania z foliowych reklamówek.
- Naucz się rozróżniać dojrzałe warzywa i owoce. Zapytaj rodziców lub poszukaj w internecie informacji o tym jak rozpoznać, że awokado, albo mandarynka są dojrzałe, ale nadal świeże. Dzięki temu ograniczysz wyrzucanie i marnowanie jedzenia w domu.
Jak mądrze kupować elektronikę i duże rzeczy?
Zostań dobrze poinformowanym łowcą okazji 🙂 Szukasz nowego roweru? W internecie znajdziesz nie tylko informacje o różnicach między różnymi markami, modelami i dodatkami, ale także porównasz ceny w różnych sklepach i sprawdzisz recenzje osób, które dany produkt już posiadają. Uzyskanie wszystkich tych informacji przed zakupem pomoże Ci znaleźć rower dopasowany do Twoich potrzeb oraz budżetu. Zbieranie informacji sprawia, że jesteś mądrym konsumentem (kupującym) i pozwala Ci łatwo oszczędzać pieniądze!
Grosz do grosza… czyli o potędze małych oszczędności
Nie lekceważ siły gromadzenia się niewielkich oszczędności. To jeden z częściej popełnianych błędów, jeżeli chodzi o prowadzenie budżetu domowego!
Przykład:
W sklepie spożywczym kupujesz przedmioty z wyprzedaży, korzystasz z kuponów i używasz karty lojalnościowej. Oszczędzasz 12 złotych tygodniowo. Nie wydaje się to dużo, prawda? Błąd! Pod koniec roku zaoszczędzisz aż 624 zł. A to jest już kwota, którą możesz przeznaczyć na konkretny cel – na przykład nowy telefon! 😉
