Kieszonkowe od lat jest przedmiotem sporów między rodzicami i dziećmi. Dzieci chcą pieniędzy, aby samodzielnie nabywać rzeczy, które lubią. Rodzice często nie chcą dawać pieniędzy, ponieważ martwią się tym, co dzieci postanowią zrobić z pieniędzmi. W tym sporze często zapomina się jednak o niezaprzeczalnej zalecie kieszonkowego: kieszonkowe to świetny sposób, aby pomóc dzieciom w nauce podstaw zarządzania pieniędzmi.
Korzyści dawania dzieciom kieszonkowego
Niezależność
Pierwszą i najważniejszą korzyścią z dawania dziecku kieszonkowego jest uczenie go niezależności. Kiedy dajesz dziecku pieniądze, obdarzasz go zaufaniem – pokazujesz swoją wiarę w to, że dziecko mądrze poradzi sobie z otrzymaną kwotą. W rezultacie wzmacniasz pewność siebie dziecka w tematach związanych z finansami. Dzięki kieszonkowemu możesz też łatwo nauczyć swoją pociechę podstaw zarządzania wydatkami. Wytłumacz dziecku, że otrzymana kwota powinna pokryć wszystkie wydatki aż do następnej wypłaty; jeżeli dziecko wyda wszystkie pieniądze od razu, to nie dostanie dodatkowych pieniędzy. Pokaż na przykładzie jak planować wydatki i wyznaczać cele, a na wspólnych zakupach w sklepie, naucz pociechę jak porównywac ceny produktów. Jeżeli nadal martwisz się tym na co dziecko wydaje kieszonkowe, poproś o przygotowanie podsumowania wydatków na koniec każdego tygodnia lub miesiąca.
Wartość pieniądza
Dzięki kieszonkowemu dzieci uczą się cenić pieniądze. Pozwól dziecku zarządzać swoimi wydatkami i staraj się nie ingerować, a jedynie sugerować, jeżeli widzisz taką potrzebę. Jeżeli dziecko będzie mogło swobodnie wydawać kieszonkowe na jedzenie, zabawki, wyjścia do kina czy nawet dodatkowe przybory szkolne, to szybciej nauczy się rynkowej wartości nabywanych rzeczy i będzie lepiej przygotowane do zarządzania budżetem kiedy dorośnie.
Nauka oszczędzania
Dając dziecku kieszonkowe możesz w łatwy sposób zacząć uczyć je o przydatności oszczędzania. Przykładowo, jeżeli dajesz dziecku 30 zł miesięcznie, możesz zasugerować mu odłożenie 10 zł na oszczędności, albo długoterminowe cele (np. nowy rower). Pod koniec miesiąca zapytaj ile dziecku udało się rzeczywiście odłożyć i jeżeli dziecko odłożyło umówioną w dniu wypłaty kieszonkowego kwotę i nie wydało jej na nic innego, to możesz rozważyć dodatkowe wynagrodzenie za wstrzemięźliwość (zauważ, że w ten sposób na przykładzie uczysz pociechę nie tylko opóźniania gratyfikacji i planowania na przyszłość, ale także… podstaw działania konta oszczędnościowego w banku!).
Jeżeli dziecku nie udało się niczego zaoszczędzić, możesz zastosować też odwrotne podejście i poinformować je, że następnym razem, kiedy poprosi o kupno gry, albo bilet do kina, to będzie musiało zapłacić z własnych pieniędzy (nawet, jeżeli będzie to droższa rzecz). Stopniowo oszczędzając część kieszonkowego na realizację własnego projektu, dzieci rozwijają w sobie poczucie celu i dumę ze swoich osiągnięć. Często także o wiele bardziej cenią nabyte rzeczy, jeżeli zostały one zakupione (w całości lub częściowo) z ich oszczędności.
Pamiętaj jednak, aby przede wszystkim pozwolić dziecku uczyć się na własnych błędach. Daj mu swobodę do nauki i popełniania błędów; jeżeli będziesz je stale nadzorować, to nigdy nie nauczy się samodzielności i odpowiedzialności za własne decyzje. Zamiast kontrolować, staraj się dawać wstępne wskazówki, a jeżeli już dojdzie do pomyłek spokojnie porozmawiaj z nim o przyczynach i skutkach oraz wskaż możliwe sposoby uniknięcia powtórzenia tego samego błędu w przyszłości.
Jak dawać dziecku kieszonkowe?
Kiedy już podejmiesz decyzję o przyznaniu kieszonkowego dla dziecka, przemyśl na jakich zasadach chcesz je wprowadzić. Czy ma ono być wydawane “za nic” czy też ma być wynagrodzeniem za pracę, np. pomoc w obowiązkach domowych? Czy ma być wypłacane co tydzień czy co miesiąc? Czy będzie to zawsze określona kwota w określony dzień czy nie?
Regularne wypłaty
Ustanowienie jednego dnia w tygodniu lub miesiącu “Dniem Wypłaty” oraz trzymanie się stałej kwoty jest dobrym wstępem do nauczenia dziecka zarządzania pieniędzmi w sposób najbliżej przypominający zarządzanie budżetem domowym przez dorosłych. Dzięki temu będzie w stanie łatwiej planować swoje wydatki i szybciej oswoi się z tym, że pieniądze nie spadają magicznie z nieba kiedy tylko są potrzebne.
Jasne zasady
Na samym początku wytłumacz dziecku na co powinno przeznaczać swoje kieszonkowe, a co będzie nadal pokrywane z Twojej kieszeni. Ustalcie wspólnie cele krótko- i długoterminowe, a następnie pomóż dziecku zdecydować ile powinno odkładać na każdy z nich. Podkreśl, że planowanie wydatków będzie odtąd bardzo ważne, ponieważ kieszonkowe powinno wystarczyć mu aż do następnej wypłaty. Jeżeli chcesz powiązać kieszonkowe (lub jego część) z określonymi czynnościami (np. pomoc w obowiązkach domowych lub dobre oceny w szkole) – jasno wytłumacz dziecku za co może otrzymać ile pieniędzy i nie zmieniaj zasad bez wyraźnego powodu.
Stanowczość i konsekwencja
Jeżeli dziecko roztrwoni pieniądze w ciągu kilku dni nie dopłacaj mu aż do następnej wypłaty. Tylko w ten sposób dziecko nauczy się konsekwencji, wstrzemięźliwości i planowania wydatków. Dobrym pomysłem jest też ustalenie z pozostałymi członkami rodziny (np. Dziadkami) w jaki sposób (i czy w ogóle) powinni oni dawać dziecku pieniądze.
Kieszonkowe a obowiązki domowe
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: Czy kieszonkowe powinno dawać się w zamian za wykonywanie obowiązków domowych? Płacenie dzieciom za prace domowe to złożony problem. Żadna zasada nie jest odpowiednia dla każdej rodziny.
Niektóre rodziny uważają, że każdy powinien pomagać w obowiązkach domowych, ponieważ każdy jest członkiem rodziny. Ponadto powiązanie obowiązków domowych z kieszonkowymi może prowadzić do negocjacji, ile warte są obowiązki domowe.
Z drugiej strony, niektóre rodziny uważają, że kieszonkowe należy zarabiać, a nie tylko dawać. A wręczanie kieszonkowego może zmotywować niektóre dzieci do wykonywania obowiązków domowych.
Właśnie dlatego tak wiele rodzin decyduje się na rozwiązanie oparte na równowadze: dziecko otrzymuje podstawę kieszonkowego, która nie jest obłożona z żadnymi warunkami, a rodzice dają mu możliwość zarobienia dodatkowych pieniędzy w zamian za nadprogramowe prace wokół domu – jak np. umycie okien czy posortowanie butów w szafce.
Jeśli zdecydujesz się powiązać kieszonkowe z obowiązkami domowymi, dobrym pomysłem jest regularne wykonywanie prac domowych – na przykład codzienne lub cotygodniowe sprzątanie sypialni, tygodniowe wyjmowanie kosza na śmieci, codzienne karmienie zwierzaka, mycie samochodu co tydzień i tak dalej. To sprawia, że Twoje dziecko wyrabia w sobie zwyczaj regularnego zarabiania pieniędzy.
Podejścia są różne i często zależą od wartości panujących w rodzinie. Pamiętaj, że ostateczna decyzja należy do Ciebie! Bez względu jednak na podejście które wybierzesz, koniecznie jasno wyjaśnij je dziecku na samym początku i konsekwentnie się go trzymaj.
Kieszonkowe w gotówce czy na konto w banku?
Kiedy już ustalisz zasady wypłacania kieszonkowego, czas zastanowić się w jaki sposób chcesz je wydawać dziecku – w gotówce czy na konto w banku? Korzyści z gotówki polegają na tym, że dziecko poznaje rzeczywistą wartość banknotów i monet oraz ma namacalny sposób wydawania pieniędzy. Jeżeli jednak dziecko oszczędza, to słoiki czy skarbonki z gotówką niekoniecznie będą najlepszym rozwiązaniem, ponieważ bardzo łatwo z nich “podebrać” pieniądze – i to zarówno dzieciom, jak i rodzicom, którzy rekompensują sobie w ten sposób nieplanowane lody, słodycze i magicznie zagubione monety z wózków sklepowych 🙂
W przypadku starszych dzieci (od 13 roku życia wzwyż) sugeruje się korzystanie z rachunku bankowego dla młodzieży połączonego z kontem oszczędnościowym. Rodzice mogą regularnie wpłacać pełną sumę kieszonkowego na główny rachunek nastolatka, a ten może następnie samodzielnie zdecydować ile chce przelać na konto oszczędnościowe. Niektóre banki (jak Credit Agricole) oferują także możliwość otworzenia więcej niż jednego konta oszczędnościowego dla tego samego rachunku, dzięki czemu dziecko może w łatwy sposób oszczędzać na więcej niż jeden cel naraz (zyskaj na start 3% na Rachunku Oszczędzam!)
Oczywistym plusem założenia konta w banku jest nauka czytania wyciągów bankowych i posługiwania się wirtualnym pieniądzem. Minusem jest jednak ograniczenie wiekowe – w Polsce dzieci poniżej 13-go roku życia nie mogą posiadać dostępu do rachunku bankowego. Można jednak założyć rachunek w ich imieniu – np. lokatę czy konto oszczędnościowe i odkładać tam pieniądze aż do osiągnięcia przez nich odpowiedniego wieku.
Kiedy powinno się zacząć dawać dziecku kieszonkowe?
Nie ma sztywnych zasad dotyczących tego, kiedy zacząć dawać dzieciom kieszonkowe. Bez względu na to czy Twoje dziecko na 4, 7 czy 11 lat, decyzję o kieszonkowym możesz podjąć zawsze. Skąd jednak wiadomo, że “to już”?
Twoje dziecko może być gotowe do podjęcia próby zarządzania kieszonkowymi, jeśli rozumie, że:
- potrzebuje pieniędzy na zakupy w sklepach;
- oszczędzanie małych sum pieniędzy pozwala na kupno droższych rzeczy;
- wydanie wszystkich swoich pieniędzy dzisiaj oznacza, że nie będzie ich aż do następnej płatności.
Ile kieszonkowego dawać dziecku?
Wszystko zależy to od okoliczności i tego, co uważasz za rozsądne. Dopóki Twoje dziecko wie, ile otrzyma i jak często, może zacząć uczyć się, jak dobrze wykorzystywać pieniądze – bez względu na wysokość sumy.
Możesz oprzeć swoją decyzję o tym, ile kieszonkowego dawać na podstawie:
- tego jakie prace domowe powinno wykonać Twoje dziecko
- na co pozwoli Twój budżet rodzinny
- ile lat ma Twoje dziecko – na przykład możesz dać pięciolatkowi 5 zł tygodniowo, a siedmiolatkowi 7 zł tygodniowo
- na co kieszonkowe powinno być wydawane (Twoim zdaniem) – na przykład, jeśli spodziewasz się, że pokryje koszty transportu, obiadów i oszczędności, być może ostateczna kwota powinna być nieco wyższa.
Jeśli brakuje Ci gotówki, ale nie chcesz, aby Twoje dziecko straciło szansę do nauki, pomyśl nieszablonowo i wymyśl kilka darmowych alternatyw. Na przykład tokeny dla:
- ich ulubiony pudding;
- wycieczkę na plażę albo do parku;
- późniejszą niż zwykle porę snu;
- pół godziny więcej czasu na oglądanie telewizji lub korzystanie z Internetu.
Na co dawać kieszonkowe?
Kieszonkowe może pokryć dowolne z następujących rzeczy:
- oszczędności na specjalną grę lub zabawkę;
- specjalne wyjścia, np. do kina;
- prezenty dla rodzeństwa i innych członków rodziny;
- obiad kupowany w szkole raz w tygodniu, albo przekąski.
Podsumowując, kieszonkowe jest świetną okazją do nauki dziecka podstaw zarządzania pieniędzmi. Dzięki temu możesz pracować nad jego pewnością siebie, gospodarnością oraz umiejętnością odraczania satysfakcji.
Kieszonkowe uczy dzieci korzyści płynących z oszczędzania, ostrożnego wydawania i zarządzania pieniędzmi, a nauka oszczędzania w młodym wieku za pomocą kieszonkowego zachęca do oszczędzania na całe życie, gdy docenia się opóźnioną satysfakcję. W rezultacie, dzieci, które otrzymują kieszonkowe, mają więcej szans na rozwinięcie umiejętności planowania finansowego i niższe ryzyko zadłużenia jako dorośli.
Pamiętaj jednak, że to ile kieszonkowego dajesz, kiedy je dajesz i czy w ogóle dajesz, powinno zależeć wyłącznie od twojej sytuacji rodzinnej i twoich wartości.
Źródła:
https://superbiz.se.pl/wiadomosci/wiekszosc-dzieci-i-mlodziezy-ma-kieszonkowe-na-co-wydaja-pieniadze-aa-m8vF-zy8K-wMzN.html
https://www.egospodarka.pl/50430,Na-co-dzieci-wydaja-swoje-kieszonkowe,1,39,1.html
https://prnews.pl/niz-polowa-rodzicow-rozmawia-dziecmi-o-finansach-oszczedzaniu-a-ponad-13-popelnia-podstawowe-bledy-441914
https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/srednie-kieszonkowe-w-polsce-edukacja-finansowa-dzieci-raport/ww6rmp6
https://www.moneymagpie.com/save-money/the-great-pocket-money-debate
https://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/household-chores-kids-pocket-money-17852688
https://www.sitters.co.uk/blog/what-are-the-benefits-of-pocket-money-and-how-much-should-you-give.aspx
https://www.oceanfinance.co.uk/blog/the-family-guide-to-pocket-money/
Jeśli zastanawiasz się jak lepiej zarządzać swoimi finansami to mamy dla Ciebie propozycję! Zyskaj kontrolę nad swoim budżetem już dziś!