Znajomość obowiązujących zwyczajów, form towarzyskich i reguł grzecznościowych sprawia, że żyje się nam łatwiej i przyjemniej, a my sami jesteśmy postrzegani jako osoby kulturalne i życzliwe. Zasady dobrego wychowania obowiązują także w Internecie – tam również powinniśmy stosować się do obowiązujących norm. Jakie są najważniejsze zasady netykiety?

Netykieta to zbiór reguł stworzony przez użytkowników Internetu po to, by komunikacja w sieci odbywała się w sposób kulturalny i efektywny. Obowiązuje m.in. podczas wysyłania e-maili, brania udziału w dyskusjach na forach i w grupach, korzystania z mediów społecznościowych, a więc wszędzie tam, gdzie użytkownicy sieci wymieniają informacje i opinie. Najważniejsza zasada netykiety:zachowuj się w sieci kulturalnie. Po prostu szanuj innych.

Podstawowe zasady netykiety w korespondencji mailowej

Pisząc e-maile, stosuj zasady przyjęte w korespondencji tradycyjnej, a więc:

• używaj form grzecznościowych – innych w korespondencji służbowej, innych w prywatnej,
• pamiętaj o podpisie,
• pisz zwięźle i na temat,
• dłuższe wypowiedzi dziel na akapity,
• dbaj o ortografię i szanuj zasady polszczyzny.

Pamiętaj także o przestrzeganiu zasad, które ułatwiają korzystanie z poczty elektronicznej:

• określ temat e-maila i dbaj o to, by był konkretny,
• systematycznie odpowiadaj na e-maile, by osoby, które do Ciebie piszą, nie czuły się ignorowane,
• unikaj nietypowych czcionek – utrudniają czytanie,
• nie wysyłaj tzw. łańcuszków szczęścia,
• pamiętaj o ochronie danych osobowych – nie wysyłaj e-maili do wielu osób naraz z widocznymi dla wszystkich adresami poczty elektronicznej (umieszczaj adresy odbiorców w polu UDW lub BCC, czyli ukryte do wiadomości),
• nie spamuj, tzn. nie zasypuj korespondentów wiadomościami,
• uważaj na rozmiar załączników – duże pliki lepiej przesyłać za pośrednictwem serwisów takich jak WeTransfer czy Dropbox.

Netykieta na forach, grupach dyskusyjnych

Zanim opublikujesz post, sprawdź, czy temat, który chcesz poruszyć, już się wcześniej nie pojawił. Możesz to zrobić za pomocą tzw. lupki.  Uczestnicy forów i grup dyskusyjnych na ogół nie lubią dublowania wątków i nie mają ochoty odpowiadać na pytania zadawane po wielokroć.  

Poza tym:

• zaakceptuj regulamin grupy i przestrzegaj go,
• zorientuj się, jakie niepisane zasady obowiązują w miejscu, w którym chcesz się wypowiedzieć – chodzi m.in. o to, na ile swobodnym językiem możesz się posługiwać, w jaki sposób użytkownicy zwracają się do siebie itd.,
• pisz na temat,
• nie przesadzaj z emotikonami – mają być jedynie dodatkiem do tekstu,
• zachowaj umiar w dyskusjach, szanuj rozmówców, nawet jeśli się z nimi nie zgadzasz, nie daj się ponieść emocjom, nie używaj niecenzuralnych słów,
• jeśli nie jest to konieczne, unikaj wielkich liter – użytkownicy Internetu postrzegają to jak krzyk,
• nie nadużywaj emotikonek, naklejek, GIF-ów,
• uważaj z ironią i sarkazmem – mogą być odebrane jak agresja i szydzenie,
• pamiętaj o dziękowaniu za odpowiedź.

Netykieta w mediach społecznościowych

Zasady dotyczące grup dyskusyjnych i forów, obowiązują także w mediach społecznościowych. Poza tym:

• zastanów się, zanim opublikujesz post, zwłaszcza jeśli temat budzi Twoje emocje albo dotyczy prywatnych spraw,
• odpowiadaj na pozostawione pod Twoimi postami komentarze,
• nie rozpowszechniaj zdjęć bez zgody sfotografowanych osób.

Największe grzechy w sieci

• hejt– sianie nienawiści, obrażanie,
• trolling– podsycanie kłótni, zakłócanie porządku w sieci, prowokowanie,
• tworzenie i przekazywanie fake newsów, czyli nieprawdziwych informacji,
• plagiat – wykorzystywanie czyjejś twórczości i przypisywanie jej sobie (korzystając z czyichś materiałów, zawsze podawaj źródło),

Uwaga! Wbrew temu, co sądzi wielu użytkowników sieci, w Internecie  nikt nie jest anonimowy ani bezkarny!

Niemile widziane są także takie zjawiska, jak:

• flooding – wysyłanie takich samych wiadomości, jedna po drugiej,
• spamowanie– wysyłanie niepotrzebnych wiadomości.

Netykieta offline

Netykieta dotyczy także sposobu, w jaki korzystasz z urządzeń elektronicznych.

Najważniejsze zasady:

• jeśli nie jest to konieczne, podczas jazdy środkami komunikacji miejskiej nie prowadź głośnych rozmów telefonicznych,
• wyciszaj telefon, gdy przebywasz w miejscu publicznym i  wyłączaj go w instytucjach kultury,
• w restauracji lub kawiarni staraj się nie korzystać z telefonu – nie jest w dobrym tonie, by urządzenie leżało na stole, na którym zaraz będziesz spożywał posiłek.

Świeć przykładem

Ucz dziecko jak racjonalne korzystać z urządzeń cyfrowych i stosować się do reguł obowiązujących w sieci. W jaki sposób? Najlepiej dając dobry przykład. Maluchy bardzo wcześnie rozpoczynają swoją przygodę z Internetem i pilnie nas obserwują. To od nas, dorosłych, uczą się tego, co wypada, a co nie.  W przyszłości będą powielać nasze zachowania.

W Internecie jak w życiu

Nie krzyczymy podczas rozmowy, dziękujemy za pomoc, a rozmawiając z kimś twarzą w twarz, starannie dobieramy słowa. W świecie online jest podobnie: tam także warto przestrzegać reguł dobrego wychowania, stosować się do obowiązujących zasad i traktować innych w taki sposób, jaki sami chcemy być traktowani. Jeżeli będziemy stosować się do zasad netykiety, inni użytkownicy sieci będą nas postrzegać jako osoby kulturalne i życzliwe, a więc jako wartościowych partnerów do dyskusji i wymiany opinii.

Źródła:

1. Netykieta, czyli jak być kulturalnym w Internecie… , serwis Informacyjny MAC https://www.mac.pl/aktualnosci/netykieta-czyli-jak-byc-kulturalnym-w-internecie
2. Netykieta – zbiór zachowań dotyczący Internetu, poradnik przedsiębiorcy, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-netykieta-zbior-zachowan-dotyczacy-internetu
3. Netykieta – 15 zasad postępowania w sieci, Fundacja Orange, https://fundacja.orange.pl/blog/wpis/netykieta