Koniec roku to dobry czas na podsumowanie swoich planów – to, co udało Ci się zrealizować i to czego, mimo zamierzeń, nie udało się osiągnąć. Wkrocz z energią w nowy rok, za sobą zostaw co było, przygotuj się na to co będzie.

Wypróbuj kilka sprawdzonych metod przy realizacji swoich celów. Jedną z nich jest metoda SMART, która umożliwia wartościowy rozwój i dotrzymywanie postawionych sobie celów. 

Metoda SMART

Stosowanie metody SMART pomaga w dyscyplinie oraz pozwala skupić się na najważniejszych sprawach, momentach i zadaniach. Co oznacza SMART? Jest to akronim 5 angielskich słów opisujących poprawne zdefiniowanie celu. Każda litera reprezentuje określoną cechę: 

• S jak Specific (Sprecyzowany) – określa precyzyjnie to, co jest do wykonania
• M jak Measurable (Mierzalny) – namawia do mierzenia stopnia realizacji celu
• A jak Achievable (Osiągalny) – motywuje do pracy
• R jak Realistic (Realny) – nie przekracza możliwości. Cel, który jest zbyt trudny może Cię zniechęcać do realizacji. Nie może być też za łatwy, ponieważ zabraknie Ci satysfakcji z jego wykonania.
• T jak Timely (Aktualny) – określony w czasie. Nic tak nie motywuje do wykonania zadania jak zbliżający się termin wykonania. Każdy cel powinien mieć ostateczną datę realizacji. To motywuje i pozwala rozplanować pracę w czasie.

Cele, które sobie postawisz mogą być różne: chcę schudnąć, chcę nauczyć się języka obcego, chcę zwiedzić Kanadę, chcę jeść zdrowo i wiele innych…

Metoda SMART mówi, że cele muszą być konkretne i mierzalne

Wyznaczony cel powinien być opisany, realistyczny, możliwy do osiągnięcia. „Chcę schudnąć 6 kg w pół roku” to dobry cel, ale można określić go dokładniej. Schudnięcie 6 kg w pół roku oznacza 1 kg miesięcznie mniej na wadze. Tracenie 1 kg miesięcznie dla części osób może być trudne do wykonania, ale utrzymanie diety, rezygnacja ze złego nawyku czy ćwiczenia sportowe z pewnością zbliżą Cię do sukcesu. Największą przeszkodą np. we wspomnianym odchudzaniu jest wyznaczanie zbyt ambitnych celów. Właśnie w tym pomóc może metoda SMART. 

Cel jest sprecyzowany (S)

Zdefiniuj swój cel, przykładowo: „chcę nauczyć się języka obcego”. Odpowiedz sobie na kilka pytań. Jakiego języka, w jakim czasie, ile już umiem, w jakim stopniu chcę się nauczyć, jakie mam predyspozycje do tego? Odpowiedź na te pytania będzie kluczowa do realizacji postanowienia.  Miernikiem może być liczba poznanych słów czy poziom zawansowania znajomości gramatyki. Możesz też określić poziom swojej swobody prowadzenia konwersacji w danym języku. Czy rozmawiam bez długiego zastanawiania się, przerw i szukania słów w głowie. Przedefiniuj cel na: „chcę płynnie rozmawiać po angielsku”.

Cel jest mierzalny (M)

W drugim etapie określasz cel w czasie, w którym chcesz, aby zadanie zostało wykonane. Chcesz nauczyć się mówić płynnie po angielsku, ale nie masz określonego czasu wykonania celu. Sprecyzuj go. Jeśli znasz np. angielski w stopniu komunikatywnym, ale chcesz po prostu poprawić swoje umiejętności możesz postawić cel z krótszym terminem. Chcę nauczyć się płynnie rozmawiać po angielsku w 2 miesiące. Masz już cel i czas jego wykonania. 

Cel jest osiągalny (A)

Trzecim etapem jest osiągalność. Możesz sobie pomóc pytaniami pomocniczymi. Dlaczego chcę się nauczyć tego języka, dlaczego chcę poprawić swoje umiejętności? Czy jest mi on potrzebny do pracy? Czy potrafię się płynnie wypowiadać na wakacjach za granicą w tym języku? Czy ten język jest prestiżowy i po prostu chcę go znać? To przykładowe pytania, możesz wymyślić mnóstwo innych, adekwatnych do własnego celu, aby łatwiej było sprecyzować w jakim stopniu jest on atrakcyjny. 

Cel jest realny (R)

W kolejnym, czwartym już etapie sprawdzisz realność swojego celu – odpowiedz na pytanie, czy jest on możliwy do wykonania. Jeśli Twój obecny poziom języka angielskiego określany jest jako komunikatywny lub nawet nieco wyższy, masz spore szanse na osiągnięcie sukcesu. Znajomość języka dobrze mierzy się komunikatywnością. Na nią składają się gramatyka oraz zakres używanego w rozmowie słownictwa. Jeśli masz opanowaną gramatykę, możesz skupić się na powtarzaniu i uczeniu się nowych słówek. Nie możesz przy tym zapominać o ich powtarzaniu – nieustanne wracanie do już poznanych słówek będzie prowadziło do sukcesu. Przy codziennych pracach domowych wystarczy włączyć odtwarzacz z wcześniej nagranymi słowami polskimi i wypowiedzianymi po chwili ich odpowiednikami w obcym języku. Nauka w takiej formie pomaga z łatwością przyswoić nowe elementy języka obcego. Warto wykorzystać także różne techniki zapamiętywania np.: fiszki, wspólne powtarzanie słówek, nauka przez skojarzenia, czy nauka w formie audio. 

Cel jest aktualny (T)

Ostatnią, piątą już częścią realizacji celu jest sprawdzenie czy zarezerwowany na niego czas jest odpowiedni. Zastanów się, czy obecne umiejętności i możliwości pozwolą Ci zrealizować cel w zadanym czasie. Aby ułatwić sobie pracę nad nauką języka możesz postanowić, ile nowych słówek chcesz przyswajać w danym dniu, tygodniu, czy miesiącu. Załóżmy, że na realizację celu chcesz przeznaczyć 2 miesiące (60 dni), a żeby mówić komunikatywnie, w zależności od wcześniejszego poziomu znajomości języka, potrzebujesz poznać minimum 1000 nowych słów. Dziennie musisz uczyć się 17 nowych słów. Gdy Twoje słownictwo ulegnie wzbogaceniu, komunikatywność znacznie się poprawi. Zadaj sobie też pytanie, czy to nie jest zbyt dużo słów do przyswojenia lub czy czas na realizację tego celu jest odpowiedni do Twoich możliwości.

SMARTER – rozszerzenie metody SMART

Pracę nad celami możesz zawsze udoskonalać, np. stosując metodę SMARTER. Do wcześniej wymienionych zasad (S – szczegółowy, M – mierzalny, A – atrakcyjny, R – realistyczny i T – terminowy) dodajesz 2 kolejne: E – ekscytujący (org. Excited) i R – zapisany (org. Recorded). Ostatnia litera R wymaga zastosowania innej, dodatkowej techniki jaką jest analiza SWOT oraz wykonanie biznesplanu. SWOT również jest akronimem:

• S – Strengths (mocne strony)
• W – Weaknesses (słabe strony)
• O – Opportunities (szanse)
• T – Threats  (zagrożenia)

Analiza SWOT jest oceną pozycji na rynku. Jest to element biznesplanu.

Metody SMART i SMARTER możesz stosować w pracy oraz codziennym życiu – dużą zaletą tych metod jest właśnie ich uniwersalność. Metoda SMART pozwala weryfikować, czy Twój zamierzony cel ma szanse na sukces. Kiedy go osiągniesz możesz go  „odhaczyć” i zająć się realizacją kolejnych, które będą pozwalały wspinać się na szczyty Twoich możliwości. Metodę możesz stosować przy wyznaczaniu dużych, złożonych jak i mniejszych celów. Formułowanie celów tymi metodami  wydaje się pracochłonne i często rzeczywiście tak jest. Nie zmienia to faktu, że takie analizowanie celów może być bardzo korzystne.

Metoda SMART oraz powstała na jej bazie metoda SMARTER pozwalają na uporządkowanie celów do zrealizowania. Często jej używam i polecam każdemu. Mierzenie realizacji celu pozwala na zagłębienie się w niego i stworzenie planu realizacji działania. Wyznaczanie w ten sposób celów pozwala od razu przystąpić do ich realizacji. To bardzo ważne, aby cel był dobrze sformułowany i spełniał wszystkie wymagania metody SMART lub rozszerzonego sposobu SMARTER. Zachęcam do wypróbowania, początek roku to świetna ku temu okazja ☺