Najbardziej doświadczeni, a jednocześnie najbardziej ostrożni. Pokolenie Silver (56-75 lat) planuje swój budżet z największą starannością. Oszczędzanie to dla nich nie chwilowy trend, ale wyraz życiowej mądrości – choć dziś wielu z nich uważa, że po prostu nie stać na odkładanie. To wyniki badania Credit Agricole, które teraz stały się także inspiracją do przygotowania wystawy dla Centrum Legal (Communication) Design Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu.

Finanse pod lupą, ale bez wielkich złudzeń

Pokolenie Silver patrzy na pieniądze przez pryzmat doświadczeń – często trudnych i bez dostępu do wiedzy, z której dziś korzystają młodsze pokolenia. Credit Agricole przeprowadziło badania, z których wynika, że 27 proc. tej generacji uważa, że ich sytuacja finansowa jest bardzo zła, a aż 41 proc. twierdzi, że się ona nie zmieni. Tylko symboliczny 1 proc. wierzy w zdecydowaną poprawę.

Pomimo pesymizmu, to właśnie generacja Silver najdokładniej planuje swoje wydatki – aż 86 proc. seniorów rozpisuje domowy budżet z najwyższą starannością. To nie przypadek – ograniczone dochody, rosnące koszty życia i nieprzewidziane wydatki zmuszają ich do finansowej precyzji.

Rezygnacje zamiast zachcianek

Silverzy nie oszczędzają z wyboru – wielu z nich po prostu nie ma takiej możliwości. 42 proc. nie odkłada pieniędzy w ogóle, a 71 proc. przyznaje, że nie oszczędza tyle, ile by chciało. Powód? Pewnie często dochody często niewystarczające na zaspokojenie potrzeb oraz coraz częstsze nieprzewidziane wydatki, najczęściej zdrowotne.

To również grupa, która najczęściej rezygnuje z wyjazdów turystycznych – aż 49 proc. wskazuje ten obszar jako pierwszą ofiarę oszczędzania. A jeśli już oszczędzają to z myślą o innych – swoich dzieciach, wnukach i przyszłości bliskich.

Tradycja ponad trendy

W finansach wybierają to, co sprawdzone. 78 proc. nie szuka nowych, alternatywnych sposobów pomnażania pieniędzy, jak nowoczesne produkty bankowe czy inwestycje. Jeśli już oszczędzają, to najczęściej korzystają z lokat – rozwiązania znanego, bezpiecznego, przewidywalnego. Najchętniej szukają informacji na stronach banków, unikając hałaśliwego szumu poradników lub eksperckich social mediów.

Tylko 37 proc. pokolenia Silver sprzedaje nieużywane rzeczy – to najmniejszy odsetek wśród wszystkich pokoleń. W ich oczach przedmioty mają wartość – nawet jeśli przestają być używane, często zostają „na zapas” albo dla kogoś bliskiego. To pokolenie, które częściej przechowuje niż pozbywa się przedmiotów, z sentymentu, ostrożności i szacunku do rzeczy.

Dla zainteresowanych pokoleniowym oszczędzaniem SWPS we Wrocławiu organizuje wystawę, która odbędzie się od 14 kwietnia do 7 maja w Galerii Grafiki Uniwersytetu SWPS. Wydarzenie zainauguruje pod hasłem „Czy oszczędzanie to tylko pieniądze?”, w którym wezmą udział eksperci z Credit Agricole – Katarzyna Kierzkowska i Jacek Stąpała. To doskonała okazja, do spojrzenia na finanse nie tylko przez pryzmat liczb, ale też emocji, pamięci i wartości, w tym tej którą zakorzeniło Pokolenie Silver. 

„Ścieżka generacji w oszczędzaniu” – wystawa Uniwersytetu SWPS i Credit Agricole

Bank Credit Agricole i Centrum Legal (Communication) Design Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu przygotowały wystawę grafik inspirowanych wynikami badań na temat… kultury oszczędzania Polaków. Prace artystów prezentują zróżnicowane nawyki finansowe poszczególnych pokoleń.

Bank Credit Agricole od lat bada oszczędnościowe postawy Polaków, wspiera edukację finansową i promuje świadome zarządzanie budżetem. Wykorzystuje w tym celu wiele działań, m.in. animuje już ponad 7,5 tys. społeczność #WyzwanieOszczędzanie na profilu Facebook.

– Szukaliśmy nowych, nietypowych sposobów, żeby poruszyć temat oszczędzania. Bardzo ucieszyła nas propozycja Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Idea interpretacji naszych badań* w postaci artystycznych grafik jest świeża, niespotykana. Na pewno zachęci kolejne osoby do refleksji, przyjrzenia się swojemu sposobowi zarządzania pieniędzmi, oszczędzania – mówi Katarzyna Kierzkowska, badaczka z Credit Agricole.

Wystawa „Ścieżka generacji w oszczędzaniu” to zaproszenie do odkrywania zmieniających się podejść do finansów i zarządzania pieniędzmi na przestrzeni dekad. Ekspozycja przenosi w świat finansowych nawyków Generacji Silver, X, Y i Z, ukazując różnice między tradycyjnym oszczędzaniem a nowoczesnymi metodami zarządzania budżetem. Każda generacja ma swój własny sposób myślenia o pieniądzach – od oszczędności na czarną godzinę, przez dywersyfikację inwestycji, aż po cyfrowe portfele i aplikacje do zarządzania wydatkami. W przestrzeni wystawy historie różnych pokoleń łączą się w jeden narracyjny szlak, który nie daje jednoznacznych odpowiedzi, lecz prowokuje do refleksji i zadania sobie pytania: czym oszczędzanie jest dla mnie?

Autorami i producentami wystawy są Zuzanna Zysiek i Michał Hadzik, doktoranci w Instytucie Projektowania Uniwersytetu SWPS.  Jak podkreślają: „Oszczędzanie nie ma jednej definicji. Nasza wystawa to opowieść o zmianach, jakie zachodziły w podejściu do finansów na przestrzeni pokoleń. To wizualna i narracyjna podróż, która pokazuje, jak bardzo ewoluowało myślenie o pieniądzach – od zachowawczej ostrożności, przez stabilność i planowanie, aż po cyfrową elastyczność i natychmiastowość. Ta wystawa nie daje jednoznacznych odpowiedzi – ale stawia pytania, które warto sobie zadać”.

A jeśli chodzi o pokolenie Silver, to Zuzanny Zysiek dodaje: Przy projektowaniu plakatów o Generacji Silver najważniejsze było zbudowanie poczucia bezpieczeństwa, szacunku dla ich doświadczenia oraz pokazanie, że oszczędzanie nie jest nową modą, lecz sprawdzoną życiową mądrością. Plakaty musiały odwoływać się do idei trwałości i rozsądku finansowego, eksponując wartości bliskie tej grupie: naprawianie zamiast wyrzucania i oszczędzanie z myślą o przyszłości. Użyty język powinien być spokojny, budzący zaufanie, bez dynamicznych, niezrozumiałych treści . Równie ważna była forma graficzna – czytelna, stonowana kolorystyka, zrozumiałe treści i  ikony, które nie przytłaczają, ale wspierają przekaz.

Pokolenie Silver pokazuje, że oszczędzanie to nie kwestia motywacji, ale często możliwości. Choć w statystykach wypadają jako najmniej aktywna finansowo grupa, to ich podejście do pieniądza kształtowały zupełnie inne realia – bez edukacji, dostępów do doradców, bez aplikacji mobilnych. Dziś planują, ograniczają – ale robią to z godnością i myślą o przyszłych pokoleniach. Ich historia finansowa może nie jest głośna, ale zasługuje na uważne wysłuchanie.

Wystawę „Ścieżka generacji w oszczędzaniu” w Galerii Grafiki USWPS we Wrocławiu przy ul. Ostrowskiego 30b będzie można oglądać do 7 maja, od 8:00 do 20:00, również w weekendy. Wstęp wolny.

*Badanie CAWI zrealizowane w sierpniu 2024 roku, na panelu badawczym Ariadna, N=2084, próba ogólnopolska, reprezentatywna, wiek 16+.