Podczas gdy korzystanie z usług bankowych jest dzisiaj tak proste jak wyciągnięcie smartfona z kieszeni, historia bankowości przypomina nam o czasach, kiedy były one dużo bardziej czasochłonne. Począwszy od czeków, poprzez karty kredytowe, aż po płatności BLIK – przemysł bankowy przeszedł długą i złożoną drogę, aby osiągnąć dzisiejszy poziom cyfryzacji.
Pierwsze formy czeków pojawiały się już w starożytnym Rzymie, ale to w epoce nowożytnej zyskały one na popularności. W XIX wieku wraz z wypracowaniem systemu bankowego czeki stały się głównym narzędziem do przeprowadzania transakcji finansowych. Choć prostota i bezpieczeństwo czeków zapewniło im popularność przez wiele lat, były one dalekie od doskonałości. Czasy realizacji były długie, a fałszerstwo czeków stanowiło poważny problem.
Przelewy bankowe: Pierwszy krok w stronę cyfryzacji
Z czasem czeki zaczęły być zastępowane przez przelewy bankowe. Zamiast pisania czeków, mogliśmy już przesyłać pieniądze bezpośrednio z naszego konta bankowego na konto odbiorcy. Było to o wiele szybsze i bezpieczniejsze rozwiązanie. Jednak przelewy bankowe nadal miały swoje ograniczenia – wymagały dostępu do komputera i internetu, a także znajomości danych bankowych odbiorcy. W 2012 roku w Polsce uruchomiono system Express Elixir, obsługiwany przez KIR, który umożliwił przelanie pieniędzy do odbiorcy zaledwie w ciągu kilku sekund. Następnie pojawiły się kolejne udogodnienia takie jak płatność mobilna P2P, czyli przelew natychmiastowy na numer telefonu komórkowego.
Instrumenty finansowe: Od korporacji do domów
Jeszcze kilka dekad temu instrumenty finansowe i zaawansowane usługi bankowe były zarezerwowane głównie dla dużych korporacji i biznesów. Dzisiaj sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Instrumenty finansowe, konta bankowe i inne narzędzia, które niegdyś były domeną świata biznesu, teraz trafiły do naszych domów. Zaawansowane usługi bankowe, takie jak inwestycje czy pożyczki są teraz dostępne dla każdego z nas. Transakcje gotówkowe ustępują miejsca transakcjom bezgotówkowym za pomocą karty płatniczej, telefonu czy zegarka.
Rozwój technologii sprawił, że bankowość nie jest już tajemniczym i niedostępnym środowiskiem, ale codziennym narzędziem, które pomaga nam zarządzać naszymi finansami, w tym domowym budżetem. Oferowane przez banki usługi są też coraz bardziej dostosowane do naszych indywidualnych potrzeb. Aby móc z nich w pełni korzystać kluczowa jest odpowiednia edukacja finansowa. Rozwój technologii i dostępność usług z zakresu bankowości stawiają na pierwszym planie zrozumienie, jak te narzędzia działają i jak z nich korzystać. Przyswojenie podstaw finansów osobistych jest teraz ważniejsze niż kiedykolwiek. Transformacja cyfrowa doprowadziła do demokratyzacji finansów. Niezależnie od tego, czy jesteś CEO wielkiej korporacji, czy zwykłym konsumentem, bankowość i finanse są teraz integralną częścią naszego codziennego życia.
BLIK: Nowa era płatności mobilnych
Wraz z nadejściem smartfonów i rozwojem technologii zaczęły pojawiać się nowe formy płatności natychmiastowych. W Polsce jednym z najbardziej rewolucyjnych rozwiązań jest BLIK – system, który jako pierwszy otrzymał licencję od Narodowego Banku Polskiego dotyczącą detalicznych płatności mobilnych. Wprowadzony w 2015 roku bardzo szybko zdobył popularność wśród użytkowników ze względu na swoją prostotę i szybkość. Na koniec marca 2023 roku w systemie zarejestrowanych było 26,7 miliona aplikacji mobilnych, a około 13,5 miliona użytkowników aktywnie korzystało z BLIKA. W pierwszym kwartale 2023 roku użytkownicy systemu zrealizowali 374 miliony płatności, a łączna liczba transakcji wykonanych od początku jego funkcjonowania przekroczyła 3 miliardy.
Co istotniejsze, BLIK nieustannie ewoluuje, dostarczając coraz to nowe funkcjonalności, które znacznie ułatwiają codzienne operacje finansowe. Na początku 2023 roku użytkownicy dokonywali płatności za pomocą BLIKA średnio 4,2 miliona razy dziennie, co oznacza wzrost o 55 proc. w porównaniu do tego samego okresu w 2022 roku. Największa liczba transakcji w jednym dniu wyniosła blisko 6 milionów.
Pierwotnie głównym zastosowaniem BLIKA były płatności online – transakcje przeprowadzane na platformach e-commerce i m-commerce, tzw. OneClick. Jednak system ten szybko rozszerzył swoje możliwości, oferując użytkownikom płatności w punktach sprzedaży, wypłatę gotówki w bankomacie, a także bezpośrednie przekazywanie pieniędzy pomiędzy użytkownikami. Liczba przelewów na telefon BLIK w 2023 r. wzrosła o 88 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Wszystko to dzięki unikalnemu, sześciocyfrowemu kodowi, który jest jednorazowy, generowany na żądanie i ważny przez dwie minuty.
Dzisiaj BLIK umożliwia płatności również za pomocą telefonu w sklepach stacjonarnych, w wykorzystaniem technologii QR. Wystarczy zeskanować kod QR wygenerowany przez kasę, a płatność zostanie natychmiast przetworzona. To rozwiązanie jest nie tylko szybkie i wygodne, ale również bezpieczne, ponieważ każda transakcja wymaga autoryzacji użytkownika. System BLIK jest obecnie najpopularniejszym sposobem płatności w e-commerce, zdeklasowując karty płatnicze. Jego udział w transakcjach online wynosi do 70 proc. Z początkiem tego roku BLIK poszerzył współpracę z jednostkami administracji publicznej i został wdrożony w e-Urzędzie Skarbowym.
System BLIK ograniczył rolę międzynarodowych organizacji płatniczych Visy i Mastercard w płatnościach bezgotówkowych w Polsce, zwiększając swój udział w rynku płatności detalicznych do 29 proc. Dodatkowo cieszy fakt, że jest to rodzimy system wyróżniający się na tle rozwiązań europejskich w ramach płatności bezgotówkowych. Co więcej, BLIK kontynuuje ekspansję międzynarodową – w marcu rozpoczął działalność w Rumunii, drugim największym rynku Europy Środkowo-Wschodniej. Obecnie trwają intensywne prace nad rozwiązaniem obejmującym całą strefę euro. Niedawna zgoda Narodowego Banku Słowacji umożliwiła finalizację transakcji zakupu słowackiej firmy płatniczej VIAMO, która będzie istotną częścią tego projektu.
Wygodniej, szybciej, bezpieczniej
Ta cyfrowa transformacja sektora bankowego jest symbolem postępu. Dla klientów oznacza to większą wygodę, przystępność, szybkość transakcji i bezpieczeństwo. Dla banków to oszczędność na kosztach związanych z utrzymaniem sieci placówek i zwiększoną efektywność dzięki automatyzacji procesów.
Jak rysuje się przyszłość
Patrząc w przyszłość, pytanie brzmi: co dalej? Biorąc pod uwagę obecne tempo innowacji, możemy spodziewać się dalszego rozwoju płatności mobilnych, a nawet płatności biometrycznych. Możliwe jest również pojawienie się kryptowalut w głównym nurcie płatności. Co ciekawe, ewolucja nie kończy się na samych transakcjach. Cyfrowa transformacja przekształca całe doświadczenie bankowości, od obsługi klienta (chatboty) po zarządzanie finansami i prognozowanie trendów rynkowych. Wszystko to z pomocą technologii AI i uczenia maszynowego staje się łatwiejsze i bardziej dostępne. Technologie te coraz częściej są wykorzystywane w sektorze bankowym. Możemy się spodziewać, że ich rola będzie rosła, w miarę jak technologia staje się coraz bardziej zaawansowana.
Bankowość w chmurze: Przyszłość jest tutaj
W dobie cyfryzacji nie można pominąć rosnącego znaczenia bankowości w chmurze. Pozwala ona na łatwe i bezpieczne przechowywanie oraz udostępnianie danych. Wykorzystanie tej technologii przez banki pozwala na dostęp do informacji o kontach i transakcjach z każdego miejsca na świecie, o każdej porze, co jest niewątpliwym udogodnieniem dla klientów.
Technologia blockchain: Nadchodząca rewolucja?
Coraz częściej mówi się też o technologii blockchain – niezawodnej i przejrzystej, która stanowi podstawę dla kryptowalut takich jak Bitcoin. Ale blockchain ma potencjał, aby wpłynąć nie tylko na kryptowaluty. Może także zrewolucjonizować sposób, w jaki przeprowadzamy transakcje, oferując większą przejrzystość i bezpieczeństwo. Na przykład za pomocą smart kontraktów transakcje mogą być automatycznie potwierdzane po spełnieniu określonych warunków, eliminując tym samym potrzebę pośredników.
Przyglądając się ewolucji, jaka zaszła w bankowości od czeków do BLIKA, jedno jest pewne: technologia zawsze przyczynia się do tego, aby uczynić nasze życie łatwiejszym, a cyfrowa transformacja nie zwalnia tempa. Przyszłość bankowości jest cyfrowa, a my już teraz możemy doświadczać tej przemiany.
Źródła: